• Kính thưa Ông Lee Byung Hwa, Giám đốc Quốc gia KOICA tại Việt Nam;
• Kính thưa đại diện các bộ, ngành Chính phủ Việt Nam;
• Kính thưa đại diện các cơ quan Liên Hợp Quốc và các phái đoàn ngoại giao tại Việt Nam;
• Kính thưa đại diện chính quyền địa phương các tỉnh Quảng Ninh, Hà Tĩnh và Khánh Hòa

4 ngày trước, tôi vô cùng vinh dự được cùng các đối tác của chúng tôi của Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Australia tham dự lễ khai trương chính thức Trung tâm dịch vụ một cửa thứ 5 của Việt Nam, hay còn gọi là Ngôi nhà Ánh Dương, tại tỉnh Hòa Bình. Cả 5 Ngôi nhà Ánh Dương tại Việt Nam cung cấp các dịch vụ thiết yếu, tích hợp để hỗ trợ những người bị bạo lực trên cơ sở giới.

Hôm nay, tôi rất hân hạnh được cùng ông Lee Byung Hwa, Giám đốc Quốc gia Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc – KOICA tại Việt Nam, khởi động hai dự án quan trọng, nhằm hỗ trợ xây dựng thêm hai Ngôi nhà Ánh Dương để hỗ trợ những người bị bạo lực trên cơ sở giới và đồng thời hỗ trợ Ngôi nhà Ánh Dương tại Quảng Ninh khắc phục thiệt hại do Bão Yagi gây ra vào năm ngoái.

Hai dự án này, với tổng kinh phí tài trợ từ KOICA là 5,5 triệu USD, sẽ giúp Việt Nam tăng cường nỗ lực ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới và đảm bào liên tục cung cấp hỗ trợ cho người bị bạo lực ở Việt Nam. 

UNFPA đánh giá cao mối quan hệ hợp tác lâu dài với KOICA. Trong gần một thập kỷ qua, chúng ta đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong hành trình xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em tại Việt Nam. Năm 2020, mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa mang tính đổi mới đã được ra mắt tại tỉnh Quảng Ninh. Cùng nhau chúng ta đã bắt đầu nâng cao nhận thức của cộng đồng, thay đổi thái độ và hành vi đối với vấn đề bạo lực trên cơ sở giới, đặc biệt là khuyến khích người bị bạo lực lên tiếng và tìm kiếm những hỗ trợ cần thiết dành cho họ. 

Chúng ta biết rằng vẫn còn nhiều thách thức. Theo nghiên cứu quốc gia năm 2019, cứ ba phụ nữ trong độ tuổi 15–64 thì có gần hai người đã từng chịu ít nhất một hình thức bạo lực nhưng hơn 90% những phụ nữ trong số này không tìm kiếm sự hỗ trợ từ các dịch vụ công. Điều này cho thấy chúng ta cần tiếp tục đầu tư và hành động.

Vì vậy, Ngôi nhà Ánh Dương đầu tiên đã nhanh chóng đặt nền móng cho việc nhân rộng thêm mô hình trung tâm dịch vụ một cửa ở các địa bàn khác trên cả nước Việt Nam. Ba Ngôi nhà Ánh Dương đã được triển khai vào năm 2022 tại tỉnh Thanh Hóa, thành phố Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh với hỗ trợ tài chính từ Chính phủ Nhật Bản. Các chi phí hoạt động sau khi mở cửa của ba Ngôi nhà Ánh Dương này, cùng với Ngôi nhà Ánh Dương vừa mới khai trưởng ở Hòa Binh và Ngôi nhà thứ sáu sẽ có kế hoạch khai trương tại tỉnh An Giang trong vài tháng tới, sẽ được nhận tài trợ từ Chính phủ Australia.

Tính đến thời điểm hiện tại, Các Trung tâm Dịch vụ Một cửa đã cung cấp dịch vụ hỗ trợ tích hợp cho 1.670 người bị bạo lực và tiếp nhận, giải quyết hơn 26.000 cuộc gọi qua đường dây nóng. Các trung tâm này là ví dụ điển hình về hoạt động cung cấp hỗ trợ toàn diện cho người bị bạo lực, cho thấy tầm quan trọng của phối hợp liên ngành - được thúc đẩy thông qua quan hệ đối tác với Bộ LĐTBXH, chính quyền địa phương và các đối tác quốc tế - có thể thay đổi công tác ứng phó với bạo lực và đề xuất lộ trình phục hồi an toàn, dễ tiếp cận.

Khoản tài trợ mới của KOICA cùng dành để hỗ trợ việc thành lập và vận hành thêm hai ngôi nhà Ánh Dương. UNFPA Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các bộ, ngành liên quan khác cũng như chính quyền địa phương của các tỉnh Quảng Ninh, Hà Tĩnh và Khánh Hòa để hoàn thành dự án vào cuối năm 2027. Sáng kiến sẽ ưu tiên các nhóm yếu thế, bao gồm người khuyết tật và cộng đồng LGBTQI+. Dự án tập trung nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động, người lao động, công đoàn và cộng đồng về bạo lực và quấy rối tình dục tại nơi làm việc, đặc biệt là tại các khu công nghiệp. Một nội dung cốt lõi của dự án này là thay đổi hành vi, khuyến khích sự tham gia của nam giới và trẻ em trai trong các chiến dịch truyền thông có mục tiêu để thúc đẩy nam tính tích cực và giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bạo lực.

Bên cạnh đó, dự án giai đoạn chuyển giao lần 2 của KOICA nhằm “Hỗ trợ công tác cứu trợ khẩn cấp và phục hồi sau thiên tai cho Trung tâm dịch vụ một cửa Quảng Ninh” cũng sẽ đảm bảo không bị gián đoạn cung cấp dịch vụ cho người bị bạo lực. UNFPA sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực phòng chống thiên tai ở cấp địa phương và trung ương, đảm bảo các cộng đồng được trang bị kỹ năng để ứng phó với các tình huống khẩn cấp về bạo lực trên cơ sở giới. 
Các dự án mới này sẽ là cơ hội để Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm và những thực hành tốt nhất của quốc tế nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Ngoài ra, các dự án cũng hỗ trợ việc thực hiện Chương trình Quốc gia của Việt Nam  Phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới (giai đoạn 2021 - 2025); Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới (giai đoạn 2021-2030) và Luật phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2022, đồng thời phù hợp với các cam kết của Việt Nam về thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG), đặc biệt là SDG 5 về bình đẳng giới. 

Tôi đánh giá cao sự tận tâm và nỗ lực chỉ đạo của Bộ LĐTBXH trong việc nhân rộng mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa. Ngôi nhà Ánh Dương tại Quảng Ninh, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Hòa Bình cho thấy là minh chứng rõ ràng cho thấy vai trò của sự hợp tác đối tác. Kế hoạch mở cửa các Trung tâm mới tại An Giang, và có thể cả ở Hà Tĩnh và Khánh Hòa thông qua dự án này, sẽ mở rộng phạm vi cung cấp hỗ trợ cho người bị bạo lực trên cơ sở giới.

Để chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái cần có những nỗ lực, cam kết và hợp tác lâu dài. UNFPA và KOICA cam kết phối hợp để xây dựng tương lai mà tất cả phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam, bao gồm những nhóm dễ bị tổn thương nhất, được sống và phát triển trong môi trường không bạo lực, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Xin cảm ơn!