Hà Nội, ngày 23/11/2021 – Đăng ký, thống kê hộ tịch là nhiệm vụ trọng tâm trong quản lý nhà nước về dân cư và luôn được các quốc gia quan tâm thực hiện. Tại Việt Nam, Chương trình hành động quốc gia về đăng ký, thống kê hộ tịch (ban hành theo Quyết định 101/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) được thực hiện từ năm 2017, song song với quá trình triển khai Luật hộ tịch.
Sau 5 năm thực hiện Chương trình hành động quốc gia về đăng ký, thống kê hộ tịch (ĐK&TKHT), nhiều chính sách bảo đảm quyền con người, quyền công dân được thực hiện thông qua công tác đăng ký hộ tịch. Với việc triển khai trên toàn quốc phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử (từ ngày 01/01/2016), đã tạo sự đột phá lớn trong công tác đăng ký, thống kê hộ tịch. Tính đến ngày 19/11/2021, trên hệ thống đã ghi nhận 21.199.519 trường hợp đăng ký khai sinh, trong đó có 6.467.917 trẻ em được đăng ký khai sinh và cấp số định danh cá nhân; 4.238.553 trường hợp đăng ký kết hôn; 3.001.464 trường hợp đăng ký khai tử. Đặc biệt, đã thực hiện liên thông đăng ký khai sinh và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho 2.706.122 trẻ em trên môi trường điện tử.
Chương trình hành động quốc gia về ĐK&TKHT giai đoạn 2017 - 2024 không chỉ bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch cho công dân ở trong nước, mà còn bảo đảm cả công dân Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài cư trú trên lãnh thổ Việt Nam được cấp giấy tờ hộ tịch (đặc biệt là Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn, Trích lục khai tử) với đầy đủ nội dung, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Chương trình hành động quốc gia về ĐK&TKHT là sự hiện thực hoá cam kết quốc tế của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị cấp Bộ trưởng (lần thứ nhất) khu vực Châu Á - Thái Bình Dương về đăng ký, thống kê hộ tịch do Ủy ban Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (UNESCAP) tổ chức tại Bangkok, Thái Lan vào tháng 11/2014. Theo đó, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng một hệ thống đăng ký, thống kê hộ tịch hiện đại, tiến bộ để cung cấp dữ liệu nhân thân nhằm xác lập định danh pháp lý cho mỗi cá nhân, phục vụ xây dựng chính sách công dựa trên bằng chứng. Đây là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc đến năm 2030.
Sau 5 năm thực hiện Chương trình hành động quốc gia về ĐK&TKHT, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ: củng cố, hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan, từng bước hiện đại hóa phương thức đăng ký thống kê hộ tịch và đẩy mạnh đăng ký hộ tịch trực tuyến. Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc đang được xây dựng. Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung đã góp phần cải thiện công tác quản lý hộ tịch, tiến tới cải thiện công tác thống kê hộ tịch phục vụ công tác quản lý và xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng. Tỷ lệ đăng ký khai sinh hàng năm của Việt Nam liên tục tăng và đạt mục tiêu của Chương trình hành động quốc gia (98,8% theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019).
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn thách thức để đạt được các mục tiêu khác của Chương trình hành động. Tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp, vấn đề xác định nguyên nhân tử vong và các chỉ tiêu hộ tịch khác cần được cải thiện. Cần thúc đẩy hơn nữa cơ chế phối hợp, hợp tác giữa các Bộ, ngành liên quan và sự thống nhất thực hiện từ Trung ương đến địa phương trong thực hiện Chương trình hành động, đặc biệt là việc chia sẻ và cung cấp thông tin thống kê hộ tịch có chất lượng, phục vụ xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng.
Cùng với đó, cần tiếp tục cải tiến qui trình đăng ký, thống kê hộ tịch và đổi mới mô hình hệ thống cơ quan đăng ký hộ tịch. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Chương trình hành động quốc gia về ĐK&TKHT. Điều đó sẽ tạo cơ sở để công nhận và đảm bảo quyền con người, quyền công dân, lập kế hoạch và ngân sách xây dựng các chính sách hiệu quả về y tế, bảo trợ xã hội, giáo dục, dân số và quyền con người ở cấp trung ương và địa phương, đồng thời đo lường tác động của các chương trình và dự án công.
Trong bối cảnh đó, hôm nay, Bộ Tư pháp tổ chức “Hội nghị đánh giá kết quả 5 năm thực hiện chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024” tại Hà Nội và 29 điểm cầu của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Hội nghị sẽ đề xuất các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động để đạt được những mục tiêu đề ra của Chương trình vào năm 2024.
Hội nghị được tổ chức với sự tài trợ của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) hợp tác với tổ chức Vital Strategies trong khuôn khổ Chương trình “Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe” nhằm hỗ trợ Việt Nam tăng cường công tác đăng ký, thống kê hộ tịch. Đây là hoạt động nối tiếp trong chương trình kế hoạch hợp tác của UNFPA và Tổ chức Vital Strategies - đối tác trong Chương trình “Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe” nhằm hỗ trợ Bộ Tư pháp (Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực) triển khai các hoạt động chủ yếu, gồm: xây dựng quy trình cải tiến nghiệp vụ nhằm cải thiện chất lượng đăng ký khai sinh và khai tử; hỗ trợ nghiên cứu thí điểm mô hình sáng tạo liên thông trong đăng ký khai sinh và khai tử; rà soát và đề xuất hoàn thiện khung pháp lý về ĐK&TKHT; tăng cường sự phối kết hợp giữa các Bộ, ngành liên quan trong việc chia sẻ dữ liệu ĐK&TKHT phục vụ công tác xây dựng chính sách./.
Để biết thêm thông tin, xin vui lòng liên hệ:
Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, Bộ Tư pháp – 58, 60 Trần Phú, Ba Đình, Hà Nội
Email: htqtct@moj.gov.vn | ĐT: 0462739489, 0462739498
Quỹ Dân số LHQ - UNFPA
Bà Đinh Thu Hương | Phòng Truyền thông
Email: dhuong@unfpa.org | SĐT: 0913301539
