Kính thưa Ông Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế

Kính thưa ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số – Bộ Y tế,

Kính thưa đại diện các Bộ, ngành, cơ quan và đối tác,

Kính thưa quý đồng nghiệp và quý vị đại biểu,

Xin chào quý vị,

Tôi rất vinh dự được có mặt hôm nay trong một dấu mốc quan trọng – lễ công bố chính thức Cam kết quốc gia của Việt Nam tham gia Chương trình Kế hoạch hóa Gia đình Toàn cầu đến năm 2030 (FP2030). Cam kết này mang thông điệp mạnh mẽ: sức khỏe sinh sản và quyền được lựa chọn là trọng tâm trong tầm nhìn phát triển công bằng, bao trùm và bền vững của Việt Nam.

Tại UNFPA, chúng tôi tự hào đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam, các đối tác và cộng đồng trên toàn quốc trong sứ mệnh chung: bảo đảm mọi người – không phân biệt thu nhập, nơi sinh sống, độ tuổi, bản dạng giới hay hoàn cảnh – đều có quyền tiếp cận thông tin và dịch vụ để đưa ra quyết định sáng suốt về cơ thể và cuộc sống của mình.

Chúng tôi đánh giá cao việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa thông qua sửa đổi Pháp lệnh Dân số – trong đó bãi bỏ quy định giới hạn số con. Đây là một tín hiệu đáng mừng, thể hiện bước tiến quan trọng trong việc đặt con người – đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái – vào trung tâm của chính sách phát triển.

Việc sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh cũng phản ánh cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thực hiện Chương trình hành động của Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển (ICPD) và các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs), bảo đảm rằng các quyết định sinh sản luôn được đưa ra trên cơ sở tự nguyện và có thông tin đầy đủ.

Tiếp cận dịch vụ kế hoạch hóa gia đình chất lượng và tự nguyện là một quyền con người cơ bản. Các bằng chứng quốc tế cho thấy nếu đáp ứng đầy đủ nhu cầu kế hoạch hóa gia đình, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn sẽ giảm 71%, tỷ lệ phá thai sẽ giảm 70% và tỷ lệ tử vong mẹ sẽ giảm tương ứng.

Kế hoạch hóa gia đình là nền tảng để đạt được bình đẳng giới, giảm nghèo và phát triển bền vững. Cam kết hôm nay tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong việc đặt con người – đặc biệt là thanh niên – vào trung tâm của tiến trình phát triển quốc gia, với mục tiêu giảm mạnh tỷ lệ tử vong mẹ và nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình vào năm 2030.

Hãy cùng nhìn lại bức tranh hiện tại:

Trên toàn quốc, 59,8% phụ nữ đang kết hôn hoặc sống chung sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Tuy nhiên, nhu cầu chưa được đáp ứng vẫn ở mức 10,1%. Trong số đó có những phụ nữ và trẻ em gái đang đối mặt với các rào cản vượt ngoài khả năng kiểm soát của họ. Tại các vùng sâu vùng xa, tỷ lệ này lên tới 17,7%. Trong nhóm phụ nữ chưa kết hôn, con số này lên đến 40,7%.

Những số liệu này cho thấy chúng ta vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tế.

Đó là lý do Cam kết FP2030 của Việt Nam đặc biệt quan trọng – như một lộ trình nhằm:

• Tăng cường tiếp cận các dịch vụ tránh thai hiện đại;
• Giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn trong thanh thiếu niên và giới trẻ;
• Nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình;
• Tăng cường cung cấp biện pháp tránh thai lâm sàng và phi lâm sàng tại tuyến y tế cơ sở;
• Đẩy mạnh truyền thông – giáo dục – vận động để khuyến khích chấp nhận và sử dụng biện pháp tránh thai;
• Đảm bảo đủ nguồn lực cho cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình chất lượng.

Kế hoạch hóa gia đình không chỉ là việc tránh thai – mà là chìa khóa mở ra tiềm năng.
Nó giúp các em gái tiếp tục học tập, hỗ trợ phụ nữ tham gia lực lượng lao động, giảm tử vong mẹ và trao cho các gia đình quyền kiểm soát tương lai của chính mình. Đây cũng là một trong những khoản đầu tư thông minh nhất mà một quốc gia có thể thực hiện – với mỗi 1 đô la chi tiêu mang lại hơn 8.40 đô la giá trị phát triển.

Tại UNFPA, chúng tôi cam kết tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho quá trình xây dựng và triển khai cam kết này. Từ việc cải thiện chuỗi cung ứng, mở rộng các lựa chọn phương pháp tránh thai, đến việc triển khai nền tảng công nghệ và các mô hình truyền thông sáng tạo tại cộng đồng – chúng tôi luôn sát cánh cùng Chính phủ, Cục Dân số và các đối tác trong chặng đường phía trước.

Cho phép tôi kết thúc bằng việc tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của UNFPA trong việc không để ai bị bỏ lại phía sau.
Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực để mọi trường hợp mang thai đều là mong muốn, mọi ca sinh đều an toàn, và mọi thanh niên đều được trao cơ hội phát huy hết tiềm năng của mình.

Cam kết FP2030 hôm nay không chỉ là lời hứa của một quốc gia – mà còn là thông điệp gửi đến mọi người phụ nữ vùng cao đang lặng lẽ vượt hàng chục cây số để tìm hiểu về tương lai của chính mình.
Thông điệp ấy là: “Chúng tôi nhìn thấy bạn, chúng tôi lắng nghe bạn, và chúng tôi ở đây để đồng hành cùng sự lựa chọn của bạn.”

Xin trân trọng cảm ơn và chúc sự kiện thành công tốt đẹp!