Hôm nay, tất cả chúng ta đều đang hướng về buổi lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Thanh niên 2021 được tổ chức tại Tòa Nhà Xanh Liên Hợp Quốc tại Hà Nội. Lúc này, khi chúng ta có mặt tại đây, trực tiếp hay trực tuyến, thì Việt Nam, như hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, đang nỗ lực phòng chống COVID-19. Thanh niên, cũng như toàn thể người dân Việt Nam, đã và đang bị ảnh hưởng rất nhiều bởi đại dịch COVID-19 kể từ đầu năm 2020.

Tuy nhiên, mỗi ngày chúng ta đều nghe những câu chuyện về các y bác sĩ trẻ nỗ lực cứu sống những người nhiễm COVID-19, trong khi nhiều bạn trẻ khác trên cả nước khác cũng đang đóng góp sức lực giúp đỡ cộng đồng đối phó với đại dịch bằng nhiều cách sáng tạo khác nhau. Họ đều là những anh hùng và còn nhiều bạn trẻ khác cũng đang đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam, một quốc gia luôn coi trọng sự tham gia và trao quyền cho thanh niên.

Hôm nay, Liên Hợp Quốc tại Việt Nam rất hân hạnh được phối hợp với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Thanh niên 2021 và đồng thời lan tỏa tiếng nói, hành động và sáng kiến của thanh niên cũng như sự tham gia có ý nghĩa, phổ cập và bình đẳng của họ nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Vì vậy, chủ đề năm nay đối với Việt Nam là “Sự tham gia của thanh niên: Sức trẻ góp phần đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.”

Các bạn thanh thiếu niên thân mến,

Năm 1999, trong Nghị quyết 54/120, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc đã tán thành khuyến nghị do Hội nghị Bộ Trưởng Thế giới về Thanh niên đưa ra tại Hội nghị Lisbon từ ngày 8 đến ngày 12 tháng 8 năm 1998, rằng ngày 12 tháng 8 được tuyên bố là Ngày Quốc tế Thanh niên. Kể từ đó, các nhà lãnh đạo trên thế giới đã nhiều lần tái khẳng định vai trò quan trọng và đặc biệt của thanh niên trong quá trình ra quyết định và hoạch định chính sách ở cấp địa phương, quốc gia, khu vực và quốc tế.

Do đại dịch COVID-19, thanh niên trên toàn thế giới đã và đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng vẫn phát huy sáng tạo, đổi mới và cam kết nỗ lực giải quyết các vấn đề mới nổi một cách hiệu quả và toàn diện, áp dụng những phương thức mới kể cả trực tuyến và trực tiếp để tham gia các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội.

Việt Nam không ngoại lệ trong phòng trào thế giới này, và sự tham gia này của thanh niên góp phần đạt được các mục tiêu phát triển là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Việt Nam hiện nay đang trong giai đoạn chuyển đổi nhân khẩu học, với số lượng thanh niên đông nhất trong lịch sử của Việt Nam. Kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 cho thấy, Việt Nam ghi nhận 20,4 triệu thanh niên độ tuổi từ 10 – 24 tuổi, chiếm 21% tổng dân số. Như vậy, Việt Nam đang ở trong thời kì dân số vàng, bắt đầu vào năm 2007 và dự kiến kéo dài đến năm 2041, với lợi ích nhân khẩu học thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của đất nước nếu đầu tư thích hợp cho giới trẻ. 

Liên Hợp Quốc tại Việt Nam ghi nhận những nỗ lực của Chính phủ tạo cơ hội cho thanh thiếu niên tham gia các quá trình hoạch định, xây dựng, thực hiện và góp phần cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Việc Quốc Hội thông qua luật Thanh niên sửa đổi trong kỳ họp thứ 14 vào tháng 6 năm 2020 là một trong những bước tiến lớn nhất của Việt Nam nhằm đảm bảo vai trò, trách nhiệm và quyền của thanh niên trong quá trình phát triển đất nước. Luật Thanh niên giải thích sự tham gia của thanh niên, làm rõ trách nhiệm của Chính Phủ, Ủy Ban Quốc Gia về Thanh niên và các tổ chức khác, và đảm bảo sự phân bổ của ngân sách quốc gia trong việc thực thi luật Thanh niên. Ngoài ra, các chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số và thanh niên từ đủ 16 đến 18 tuổi đã được đưa vào trong bộ luật sửa đổi.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Nội vụ về Thanh niên Việt Nam (2015 – 2018), trao quyền cho thanh niên và sự tham gia của thanh niên trong quá trình đưa ra quyết định và hoạch định chính sách vẫn còn hạn chế. Gần 40% thanh niên chưa từng tham gia vào bất cứ quá trình xây dựng các chính sách có liên quan đến thanh niên. Lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Thanh niên hôm nay là một trong rất nhiều cơ hội để thanh niên có thể tham gia một cách có ý nghĩa và mang tính xây dựng.

Liên Hợp Quốc tại Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ Chính Phủ Việt Nam và các bạn trẻ trong việc thực hiện đầy đủ Luật Thanh niên, Chiến lược Thanh niên và các chính sách liên quan khác nhằm đảm bảo sự toàn diện, đặc biệt là bao trùm tất cả các thanh niên dễ bị tổn thương, không bỏ ai ở lại phía sau.

Tôi chúc lễ kỷ niệm diễn ra thành công. Chúc mừng Ngày Quốc tế Thanh niên, Việt Nam!