Hà Nội, 20 tháng 11 năm 2024 - Vừa qua, Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA) đã hợp tác với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức thành công những khóa tập huấn để giải quyết vấn đề phòng ngừa HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) trong thanh niên tại các khu vực miền Trung và miền Nam Việt Nam.

Khóa tập huấn hướng tới nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và nam thanh niên làm việc tại các cơ sở cung cấp dịch vụ giải trí. Khóa tập huấn cũng hướng đến nâng cao năng lực cho các cán bộ Đoàn trong việc tiếp cận và hỗ trợ các nhóm đích (key population) dự phòng lây nhiễm HIV và STI. Từ đó, góp phần giảm thiểu kỳ thị và phân biệt đối với với các nhóm dễ bị tổn thương.  

Xuyên suốt các khóa tập huấn, gần 100 thanh niên đã tham gia vào các hoạt động tương tác để hiểu về thực trạng lây nhiễm HIV và STI, những rào cản trong việc tiếp cận các dịch vụ dự phòng và điều trị HIV và STI; các biện pháp để phòng tránh và các truyền thông cho cá nhân, cho nhóm và cho cộng đồng hiệu quả nhất. 

Bên cạnh việc nâng cao nhận thức cho thanh niên, các buổi đào tạo còn cung cấp cơ hội thực hành các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong phòng lây nhiễm HIV, bao gồm thực hành tình dục an toàn và lạnh mạnh, sử dụng bao cao su và chất bôi trơn đúng cách, sử dụng bơm kim tiêm sạch. Những người tham gia cũng được giới thiệu về các biện pháp điều trị dự phòng  như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) và điều trị (ARV). Thông qua các thảo luận nhóm và hoạt động tương tác, thanh niên đã nâng cao kỹ năng lập kế hoạch cá nhân, trang bị kỹ năng truyền thông cơ bản nhằm chia sẻ kiến ​​thức quan trọng trong cộng đồng của mình.

"Những người trẻ tuổi có quyền tiếp cận thông tin chính xác và các dịch vụ thân thiện về sức khỏe tình dục và sức khỏe sinh sản", Matt Jackson, Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết. "Sức mạnh tập thể của chúng ta có thể đảo ngược tình trạng nghiêm trọng của dịch HIV/AIDS, giúp đạt được các chiến lược quốc gia và toàn cầu để chấm dứt dịch này. Bằng cách hợp tác, chúng ta sẽ đóng góp vào các chương trình phòng ngừa HIV của Việt Nam, giảm số ca nhiễm mới, bảo vệ mạng sống và đảm bảo rằng mọi người trẻ đều hướng tới một cuộc sống lành mạnh hơn, toàn diện hơn - không bỏ lại ai phía sau."

Theo báo cáo hằng năm của Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, năm 2023, Việt Nam báo cáo có hơn 13.000 ca chẩn đoán HIV mới, với sự gia tăng đáng kể các trường hợp ở nam thanh niên từ 15-30 tuổi tại các trung tâm đô thị và khu công nghiệp. Riêng trong nhóm MSM, tỷ lệ nhiễm đã tăng gấp đôi kể từ năm 2014.

Sự hợp tác của UNFPA với Đoàn Thanh niên góp phần giải quyết những thách thức quan trọng nêu trên.

Sáng kiến này lóng góp vào việc đạt được các mục tiêu quốc gia và toàn cầu để chấm dứt AIDS. Bằng cách cung cấp cho những người trẻ tuổi những công cụ cần thiết và sự tự tin, chương trình đóng một vai trò quan trọng trong các nỗ lực phòng ngừa quốc gia. Hoạt động nhằm mục đích giảm các ca nhiễm mới bằng cách thúc đẩy nhận thức, giáo dục và các biện pháp chủ động trong cộng đồng thanh thiếu niên. Với việc trao quyền cho các thanh niên trẻ với kiến thức và nguồn lực, sáng kiến này đảm bảo rằng mọi người trẻ tuổi đều có cơ hội sống một cuộc sống lành mạnh, trọn vẹn. Cuối cùng, hoạt động thúc đẩy một thế hệ được thông tin đầy đủ, kiên cường và có khả năng đóng góp cho một tương lai không có gánh nặng của HIV/AIDS.

—  HẾT —

Thông tin thêm cho biên tập:

Về Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc:

UNFPA là cơ quan chuyên trách về sức khỏe tình dục và sức khỏe sinh sản và dân số của Liên Hợp Quốc. Sứ mệnh của UNFPA là “tạo ra một thế giới nơi việc mang thai được theo ý muốn, mọi ca sinh nở đều an toàn và mỗi người trẻ đều được phát huy đầy đủ các tiềm năng của mình”.

Năm 2018, UNFPA đã triển khai các nỗ lực chiến lược nhằm đạt được ba kết quả mang tính chuyển đổi, hứa hẹn thay đổi thế giới cho mọi nam giới, nữ giới và người trẻ tuổi: không có ca tử vong mẹ khi có thể ngăn ngừa, không có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình nào không được đáp ứng, không bạo lực trên cơ sở giới và không có bất cứ thực hành nào có hại như tảo hôn.

Trong các chương trình của UNFPA Việt Nam, chương trình thanh niên và vị thành niên của UNFPA tại Việt Nam là một sáng kiến toàn diện nhằm thúc đẩy sức khỏe sinh sản và tình dục trong thanh niên, đặc biệt tập trung vào việc phòng chống HIV/AIDS. Chương trình nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thực hiện Luật Thanh niên và Chiến lược quốc gia về phát triển thanh niên giai đoạn 2021-2030. Bằng cách cung cấp cho thanh niên quyền truy cập vào thông tin và dịch vụ sức khỏe sinh sản và tình dục, cũng như nhằm mục đích giảm nhiễm HIV mới và đảm bảo rằng mọi thanh niên đều có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, trọn vẹn, bao gồm Giáo dục giới tính toàn diện (CSE) để trao quyền cho thanh niên đưa ra quyết định sáng suốt, khuyến khích thanh niên tham gia hoạch định chính sách và vận động, tăng cường tiếp cận các dịch vụ y tế thân thiện với thanh niên và làm việc với các đối tác quốc gia về vận động chính sách. Nhấn mạnh việc giải quyết vấn đề bình đẳng giới và các thực hành có hại, tác động đáng kể đến tính dễ bị tổn thương của thanh niên đối với HIV/AIDS. Bằng cách thúc đẩy một môi trường hòa nhập và thúc đẩy quyền của tất cả thanh niên, sáng kiến này nhằm mục đích tạo ra một thế hệ có kiến thức đầy đủ, kiên cường và có khả năng đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.

Tổng quan tình hình dịch HIV/AIDS:

Theo số liệu thống kê của Cục phòng chống HIV/AIDS trực thuộc Bộ y tế, trong năm 2023, cả nước ghi nhận 13.445 trường hợp phát hiện mới HIV dương tính, 1.623 trường hợp tử vong.

Về phân bổ số ca xét nghiệm phát hiện mới theo địa bàn cả nước thì cao nhất là tại Đồng bằng sông Cửu Long (33%) và Thành phố Hồ Chí Minh (23.5%), khu vực Đông Nam Bộ là 21%.

Tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) tăng lên một cách đáng lo ngại, từ 6,7% năm 2014 lên 12,47% vào năm 2022. Một số địa phương, tỷ lệ người nhiễm HIV là MSM chiếm đến 50-70% tổng số các trường hợp nhiễm HIV được phát hiện.

Cảnh báo nguy cơ lây nhiễm HIV khó kiểm soát trong nhóm MSM do các yếu tố liên quan như: sự di biến động giữa các tỉnh, thành phố, hành vi quan hệ tình dục không an toàn và chưa có biện pháp can thiệp hiệu quả.