Sức khỏe tình dục và sinh sản: nền tảng để phục hồi và hạnh phúc của con người và hành tinh
Kaila! Trong tiếng Fiji, nó có nghĩa là hãy khóc thật to. Nó có thể thông báo một lễ kỷ niệm — hoặc là một lời kêu gọi hành động đầy nhiệt huyết. Tại thời điểm khủng hoảng một cách rõ rệt như hiện nay, Fiji và các Quốc đảo nhỏ khác đang kêu gọi “Kaila”, cảnh báo thế giới rằng chúng ta phải hành động chống lại biến đổi khí hậu trước khi quá muộn.
Trước nguy cơ nghiêm trọng do nước biển dâng và những hậu quả nghiêm trọng khác, các Quốc đảo Thái Bình Dương đang đi đầu trong việc kêu gọi hành động vì khí hậu. Thông qua một thỏa thuận giữa các Bộ trưởng Y tế, họ cũng đã công nhận rằng đầu tư vào sức khỏe sinh sản là đầu tư vào khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Bất kỳ quốc gia nào mà phụ nữ và thanh niên không thể nhận thức được quyền tự chủ về sức khỏe và cơ thể sẽ không vươn lên để đối phó với những thách thức của khủng hoảng khí hậu.
Ngày Sức khỏe Thế giới năm nay nêu rõ cuộc khủng hoảng khí hậu là mối đe dọa lớn nhất đối với cuộc sống và sức khỏe của con người. Theo báo cáo, có tới 3,6 tỷ người, gần một nửa nhân loại, đang sống trong các điểm nóng về biến đổi khí hậu. Nhiều người phải vật lộn để tìm đủ thức ăn, nước uống và thu nhập, với những rủi ro lớn hơn đối với nhóm dân số vốn đã dễ bị tổn thương do nghèo đói hoặc phân biệt đối xử trên cơ sở giới tính, chủng tộc, tuổi tác, khuyết tật hoặc các yếu tố khác.
Tình trạng khẩn cấp về khí hậu thúc đẩy tiến trình hướng tới tất cả các Mục tiêu toàn cầu của chúng ta, bao gồm cả việc đạt được các quyền và sức khỏe tình dục và sinh sản cho tất cả mọi người. Nhiệt độ thay đổi và các tác động của biến đổi khí hậu khác có thể dẫn đến tình trạng sảy thai hoặc sinh con nhẹ cân. Thiên tai thường làm gián đoạn việc cung cấp các dịch vụ tránh thai, có thể làm gia tăng các trường hợp mang thai ngoài ý muốn. Các thảm họa do khí hậu gây ra cũng có thể ảnh hưởng tới các chương trình ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới và ở những nơi mọi người phải di dời, vấn nạn tảo hôn và các thực hành có hại khác cũng có xu hướng gia tăng.
Vì biến đổi khí hậu đã và đang diễn ra và có khả năng trở nên tồi tệ hơn, nên chúng ta bắt buộc phải hành động và thích ứng, bao gồm thông qua việc duy trì các quyền và sức khỏe tình dục và sinh sản như một nền tảng giúp phục hồi và hạnh phúc bền vững của xã hội nói chung.
Chúng ta biết rằng khi phụ nữ và trẻ em gái có thể kiểm soát cơ thể và cuộc sống của mình, điều đó sẽ tăng cường khả năng thích ứng và chống chọi với các tác động của khủng hoảng khí hậu. Họ phải có quyền tự quyết trong việc đưa ra các lựa chọn về sức khỏe sinh sản và tình dục của mình, điều này trước hết bắt nguồn từ việc được tiếp cận với các dịch vụ, thông tin và nguồn cung cấp có chất lượng. Muốn vậy, các hệ thống y tế cũng phải có khả năng phục hồi, có thể duy trì các dịch vụ thiết yếu và cứu sống này. Hệ thống bảo trợ xã hội vững mạnh giúp ngăn ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới cũng phải được thiết lập để hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực và tạo ra không gian an toàn và hỗ trợ cho gia đình và cộng đồng.
UNFPA gần đây đã xem xét 50 kế hoạch hành động quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu, tìm kiếm tài liệu tham khảo về sức khỏe ở tất cả các hạng mục và kế hoạch về giới số 36. Tuy nhiên, chỉ có 6 kế hoạch được đề cập cụ thể đến sức khỏe và quyền sinh sản và tình dục, bất chấp các mối liên hệ cơ bản của chúng với sức khỏe, khả năng phục hồi và bình đẳng giới.
Kaila! Đây là lời cảnh tỉnh của chúng ta. Chúng ta chưa được chuẩn bị đầy đủ, ngay cả khi một số quốc gia đã đưa lên hồi chuông cảnh báo. Các phong trào quần chúng của thanh niên và phụ nữ cũng vậy, những người đang đi đầu trong nỗ lực giảm thiểu và thích ứng với khủng hoảng khí hậu. Họ đang hướng sự chú ý đến những lỗ hổng trong tham vọng toàn cầu của chúng ta, định hình các kế hoạch hành động quốc gia và đưa ra các giải pháp năng lượng sạch cho các cộng đồng nghèo, những người thường bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tác động của biến đổi khí hậu.Đây là lúc để lắng nghe lời kêu cứu và làm theo sự dẫn dắt của họ. Con người đã tạo ra cuộc khủng hoảng khí hậu và chúng ta phải giải quyết nó, bắt đầu bằng cách nâng cao sức khỏe tình dục và sinh sản, các quyền và sự lựa chọn có thể giúp chúng ta tạo ra một tương lai khỏe mạnh hơn cho con người và hành tinh của chúng ta.
